Papatyaya Halk Arasında Verilen İsimler: mayıs papatyası, tıbbi papatya, sığır gözü
Bilimsel Adı: matricaria
Nerelerde Yetişir: Papatya tüm dünyada ılıman iklim kuşağında yetiştirilmekte olup, ülkemizde de en bilinen çiçeklerden biridir.
Mahiyet: Papatya farklı renkleri ve türleri olan bir bitkidir. Kiminin çiçeği sarı, kiminin beyaz kiminin ise eflatun/erguvanidir. Meşhur bir bitkidir. Vaktinde toplanır, yaprakları ve çiçekleri dövülerek toz haline getirilip korunur ve ihtiyaç vaktinde kullanılır. Papatyanın kökü de kurutulup korunur. Galen şöyle demiştir: Papatyanın yumuşatma özelliği güle yakındır. Ancak papatya sıcaktır ve sıcaklığı zeytinyağı gibi orta derecededir. İlkbaharda toplanıp korunur.
Tabiatı: Birinci derecede sıcak ve kurudur.
❖ Hıkları yumuşatır, mecraları açar. Yoğun olan maddeyi inceltir, gevşetme ve hıltları yavaş yavaş vücuttan atma özelliği
vardır. Hıltları bulundukları yerlerden çekme özelliği ise azdır. Belki hiç yoktur. İlaçlar arasında çekme özelliği olmadan hıltları parça parça vücuttan atma özelliği papatyaya mahsustur.
❖ Sıcaktan oluşan şişlikleri, gevşetme ve hıltları çözüp yavaş yavaş atma özelliğiyle teskin eder ve onları soğutur. Çok sert
olmayan şişleri dahi yumuşatır. Eğer suyu içilirse karnın iç organlarındaki yoğun şişleri yumuşatır, çözer.
❖ Gerilmiş eklemleri rahatlatır ve gevşetir. Bütün sinirsel organları güçlendirir. Kaslar ve eklemlerdeki aşırı yorgunluk ve
halsizliğe en faydalı ilaçtır. Çünkü papatyanın sıcaklığı canlıların sıcaklığına benzerdir.
❖ Beyni güçlendirir, soğuk baş ağrısına iyi gelir ve beyindeki fazlalık maddelerin çözülüp atılmasını sağlar. Çünkü onda ilaçlar arasında çekme özelliği olmadan hıltları parça parça vücuttan atma özelliği vardır. Ağızda oluşan aftlara etkilidir.
❖ Eğer yakı gibi konursa gözyaşı kanalındaki patlamış şişliklere faydalı olur. Yine bu şekilde kullanıldığında konjonktivde oluşan iltihaba (ramed/oftalmi), kaşıntıya sivilcelere ve ağrılara faydalı olur.
❖ Kanlı balgamın atılmasını kolaylaştırır.
❖ Hepatiti giderir.
❖ İdrar söktürür, taşları vücuttan atar. Özellikle eflatun papatya bu hususta etkilidir. Papatya eğer bir bezle mesaneye
konursa mesanenin soğuk ve sıcak ağrıları için faydalıdır. Eğer içilirse ve suyuna oturulursa âdet söktürür. Cenini ve plasentayı (meşime, döleş) çıkarır ve îlâvus [ileus] adı verilen sancıya faydalıdır.
❖ Yağı dönüşümlü olarak gelen (dâire) ateşe yararlı olur, hastayı onun yağıyla ovmahdır. Eski ateşlerin son devresinde suyu içilir. Bağırsaklarda sıcak kaynaklı şişliklerin olmadığı keskin olmayan tüm ateşlenmelere iyi gelir. Fakat bu ateşin olgunlaşmış olması gereklidir. Ateşe sebep olan şişlikler gerek bağırsaklarda gerekse başka yerlerde olsun eğer ateş sıcak hılt kaynaklı değil ve olgunlaşmışsa bazen onlara da faydalı olabilir.
❖ Beyni güçlendirme ve baş ağrısına fayda verme hususunda alternatifi Kaysum’dur. (Kara pelin otu) (İbn Sina, el-Kanun Fi’t-Tıb Kitabından, Muhammet Uysal)
Papatyanın Faydaları Nelerdir? Neye İyi Gelir?
Acımsı lezzeti ile iştah açıcı, hazmı kolaylaştırıcı ve sindirim sistemi gazlarını önleyicidir. Bunların yanında ağrı kesici ve ateş düşürücü, yatıştırıcı, spazm giderici, terletici, romatizmal ağrıları azaltıcı olarak rol oynar. Papatyanın spazm çözücü, gaz giderici ve vücuttaki iltihabi reaksiyonu önleyici etkileri gastrit ve ülserli hastalarda önemli iyileşme ve rahatlama sağlar. Papatyanın spazm çözücü etkisinden hanımların ağrılı adet şikayetlerinde faydalanılır. Mayıs papatyasının olağanüstü bir etkisi de bakterilerin salgıladığı zehirleri etkisiz hale getirmesidir. Papatya yı çay olarak kullanabilirsiniz. Kanıtlanmamakla birlikte papatya suyunun saça ve cilde iyi geldiği söylenmektedir.
Zararları Nedir ve Nelere Dikkat Edilmeli?
Hamilelerin kullanması yasaktır. Fazlası kusturur. Şeker ile mide asidini yakacağından, fazla şekerli içilmemelidir.
