Mercimek faydalarını İbn Sina’nın el-Kanun Fi’t-Tıb kitabından öğrenin. Mercimeğin faydaları, mercimeğin zararları burada. Mercimeğin faydalı yönleri ve özellikle mercimek zararları hakkında bilgi almak için aşağıdaki makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.
❖ Özellikleri: Mercimek şişkinlik yapar. Kabız edici ve temizleyici özelliklerden mürekkeptir. Kötü rüyalar görmeye sebep
olur. Kabuğunun kabzediciliği çok fazladır. Bütünüyle bakıldığında şişkinlik yapan özelliği vardır. Kanı koyulaştırır ve o
kan damarlarda akmaz, bu yüzden idrar ve âdet kanını azaltır. Mercimek sevdavî hıltlar ve hastalıklar üretir. Belki de arpa
keşkeği onun zıddıdır, çünkü ikisinin hıltmm birleşiminden güzel bir besin ortaya çıkar ki bu en güzel besinlerdendir. Fakat bu karışımda arpa keşkeğinin miktarı mercimekten daha az olmalıdır. Mercimek pazı denilen sebze ile pişirildiğinde de güzel bir besin olur. Çünkü bu ikisinin halleri birbirine zıttır, bu yüzden birbirlerini dengelerler. Bunun içine arpa ve nane de katılır. En kötüsü pastırma ile pişirilendir. Mercimek pişirildiğinde mercimeğin miktarının yedi katı su katılıp iyice pişirilmesi gerekir.
❖ Eğer sirkeyle pişirilip sıraca hastalığı ve sert şişliklere sürülürse/yakı yapılırsa onları çözer, onda hem atma hem midde/
İrinleri toplama gücü vardır. Mercimeği çok yemek kansere ve “sefirus” diye isimlendirilen sert şişliklere sebep olur.
❖ Sirkeyle pişirilip derin yaralar üzerine konursa onları söker, yaraların içindeki pislikleri/cerahatı söker atar ve pisliğini azaltır. Eğer yara büyükse mercimekten daha kâbız olan maddelerin içinde pişirilir; nar kabuğu vd. gibi. Deniz suyuyla pişirilirse nemle (birbirine bitişik küçük sivilceler), humra( erizipel), âkile (Cüzzam gibi eti yiyen bir hastalık.) hastalıklarına ve soğuktan meydana gelmiş çatlaklara iyi gelir.
❖ Sinirler için zararlıdır, sevîkle (kavrulmuş buğday veya arpa unu) birlikte sürülürse Gut hastalığına iyi gelir. Mercimeği fazla tüketmek cüzzama sebep olur.
❖ Mercimeği çok yemek gözünü bozar (zulmet-i basar), çünkü çok fazla kurutucudur. Eğer taş yoncası, ayva ve gül yağı ile
birlikte sürülürse gözde sıcaktan oluşmuş şişliklere çok fayda verir.
❖ Deniz suyunda pişirilerek kan ve süt sıkışması/toplanmasından dolayı göğüste oluşmuş şişliklere sürülür.
❖ Zor hazmolur ve mide için kötüdür. Mideye ağırdır ve şişkinlik yapar. Eğer otuz tanesinin kabuğu çıkarılır ve yutulursa
söylenildiğine göre mide gevşekliğine iyi gelir. Mercimek tatlıyla karıştırılmamalıdır. Eğer karıştırılırsa karaciğerde pek çok tıkanıklıklar oluşturur. Mercimeğin istiskâya (assit) faydalı olduğu hakkında bir söylenti vardır, eğer doğruysa
bu mercimeğin kurutucu özelliğinden olabilir.
❖ Kabuğu olmadan pişirilirse karnı kabız eder, yine kabuğuyla pişirilir ve ilk suyu atılırsa aynı şeyi yapar. İlk suyu ise
ishal eder. Kabuğuyla birlikte suda dağılıncaya kadar kaynatılırsa kabuğu çıkarılmıştan daha fazla kabız eder. Çünkü kabuğunda çok şiddetli kabız özelliği vardır. Eğer hindiba, sinir otu, semizotu ve çok koyu yeşil oluşundan dolayı siyah denilen pazı ile pişirilirse kabzı daha da şiddetlenir. Veya gül ile yahut kabız edici özelliği olan başka şeylerle pişirilirse de kabzı şiddetli olur. Fakat pişirilmeden önce suyun içinde iyice kaynatılmalıdır. Aksi halde karnı tahrik eder. Makattaki şişlik için gül yağı, ayva ve taş yoncası ile sürülür/yakı yapılır. Eğer şişlik büyükse daha fazla kabız etkisi olan bir madde ile birlikte sürülür. Acı olan yabani mercimek ise kanı ishal eder.
❖ Mercimek kanı koyulaştırdığı için idrar ve âdet kanını azaltır. İdrar yapma zorluğu olan varsa mercimeğe kesinlikle
yaklaşmaması gerekir.
❖ Acı olan yabani mercimek ise hem âdeti hem idrarı söktürür. Eğer yabani olan mercimek sirkeyle alınırsa idrar zorluğuna iyi gelir, zahir ve mide bulantısını yatıştırır.
KAYNAK: İbn Sina, Şifalı Bitkiler ve Baharatlar, Muhammet Uysal, s.100-102