Marul, sağlıklı bir besin kaynağı olmasının yanında bir takım yan etkileri olabilen bir sebzedir. Marulun başlıca faydaları şunlardır: Yüksek lif yapısı sayesinde sindirime destek olmaktadır. Antioksidanlar noktasında zengin bir sebze olan marul hücrelerin korunmasını sağlar. Mineral ve vitemin kaynağı olan marul bağışıklık sistemine destek olduğu gibi kemikleri güçlendirir ve cilt sağlığını iyileştirmektedir. Kalori itibarıyla düşük yapısı olan marul diyetlerde tercih edilmektedir. Kalp sağlığına destek olur, uyku kalitesine direkt etki eder.
Marulun bir takım olası zararlı yönleri de olabilmektedir. Her şeyde olduğu gibi aşırı tüketimi sindirim sorunlarına yol açabilmektedir. Böcek ilacı kalıntılarına açık bir sebze olması sebebiyle iyi yıkanması gerekir. Alerjik reaksiyonlar gösterebilir. Yüksek oranda K vitamini içerdiğinden kan sulandırıcı ilaç kullananlar için bir risk içermektedir.
Şimdi de İbn Sina’nın el-Kanun fi’t-Tıb kitabından Muhammet Uysal tarafından derlenmiş olan Şifalı Bitkiler ve Baharatlar kitabında bu sebzenin tabiatı ve faydalı olduğu alanlar ile zararlarına bir göz atalım:
Tabiatı: Yabani marulun kuvveti siyah haşhaş kuvveti gibidir. Galen yetiştirilen marulun soğukluğunun fazla olmadığını göl
suları kadar soğuk olduğunu, rutubetinin ise pazı rutubetinden daha koyu, ebegümeci rutubetinden ise daha latif olduğunu söyler. Bazıları onun 3. derecede soğuk olduğunu söylediler fakat onların dediği gibi değildir, belki 2. derecede soğuk olabilir. Maruldan oluşan kan diğer sebzelerden oluşan kandan daha güzeldir.
❖ Sıcak kaynaklı şişliklere ve humrete (Türkçe ısırgı denir. Rengi kızıl veya sarıya meyilli olan bir şişliktir. Üzerine parmak
vurunca dağılır sonra hemen tekrar yerine gelir. Ağrısı keskin olur.) eğer onlar büyük ve şiddetli hale gelmemişlerse faydalı olur.
❖ Vüsa [eklemlerin yerinden oynayıp yarımca çıkması] üzerine yakı yapılırsa faydalı olur.
❖ Gerek haşlanarak gerekse çiğ halde yenilsin marul uyutucudur, uykusuzluğu yok eder. Hezeyana, güneş yanıklarına
iyi gelir ve burun deliklerindeki tıkanıklıklara ilaç olur.
❖ Sıcak ramede [oftalmi] yakı yapılır. Yabani marulun sütü ğarb (Gözün buruna yakın olan ucunda (meag) kabarcık.) hastalığına iyi gelir.
❖ Sürekli marul yemek gözü zayıflatır.
❖ Sütü artırır.
❖ Şekersiz diyabete ve mide yanmasına iyi gelir.
❖ Bostani marul mide için iyidir, sirke ile yenirse iştah açar. Yenirse sarılığa iyi gelir.
❖ Marulun tohumu meniyi kurutur ve cima şehvetini teskin eder ve çok ihtilam olmayı engeller. Bu fiillerde yapraklarının
etkisi tohumundan daha azdır.
❖ Marulda kabız etme veya ishal etme özellikleri yoktur. Fakat idrar söktürür. Yabani marulun sütü adet söktürür.
❖ Riteyla örümceği (böğ) ve akrep sokmalarına yabani marulun sütü içirilse faydalı olur.
Ayrıca eşek marulunun faydalarını İbn Sina’nın el-Kanun Fi’t-Tıb kitabından şifalı bitkiler ve baharatlar kitabından alıntılayalım:
EŞEK MARULU
Tabiatı: 2. derecede sıcak ve kurudur. Sarı olanı daha güçlüdür, beyaz olanın kuvveti zayıftır. Kökünün rengi kırmızıya meyillidir, toprağı ve eli kırmızıya boyar. Buna şincar da denir.
❖ Hıltları temizleyici, müfettih (Menfezlerin boşluklarının içinde olan maddeleri mecraların açık olması için dışarıya çıkaran ilaçtır) ve kurudur. Bu özellikleri çiçeklerinde daha güçlüdür. Kökünün tabiatı tohumunun tabiatına yakındır. Kökü, özellikle de kurusu daha güçlüdür. [Tabip] Bolus onun derinliklerden [madde] çekme özelliği olduğunu söylemiştir.
❖ Hangi organda olursa olsun sert şişliklerde faydalıdır.
❖ Ondan kayruti (Cerrahlar arasında bilinen bir merhemdir. Gül yağı, taş yoncası, safran, kafur ve beyaz bal mumundan yapılır) ile ilaç yapılırsa yaraları bitiştirir. Suyundan kayruti ile yapılırsa da yaraları bitiştirir.
❖ Dallarıyla birlikte gut hastalığına yakı olur, sirke ile de siyatiğe yakı yapılır.
❖ Buruna çekilirse özsuyu kafayı temizler, aftlar için balla karıştırılıp sürülür.
❖ Kurusu gözdeki izleri ve göz tabaklarındaki kalınlığa iyi gelir.
❖ Karaciğer temizleyicidir, sirkenin içine katılırsa bu hem yenerek hem yakı yapılarak dalağa faydalıdır.
❖ Adeti kuvvetli bir şekilde söktürür. Cenini öldürür ve rahimden ölü cenini çıkarır. Suyunda oturulursa rahimdeki sertlikleri çözer. Bu şekilde kullanıldığında adet söktürücülerin hepsinden daha söktürücü ve daha sağlıklı olur. İçilme miktarı bir miskal (4.68 gr.) dir.
❖ Kayrutî ile birlikte makattaki çatlak ve yarılmalar için kullanılır.