Hacamatın cildin etraflarını temizlemesi fasdın (damarlardan kan alma) temizlemesinden daha fazladır. Hacamat koyu kandan daha çok ince kanı çıkarır. Hacamatın kanı koyu olan etli ve tavlı bedenlere sahip olan insanlardaki faydası daha azdır, çünkü kanları bariz değildir ve çıkması gerektiği gibi çıkmaz. Bilakis çok ince olan kan çıkar ve o da zorlamayla çıkar. Dolayısıyla hacamat yapılan organda da zayıflık ortaya çıkarır. Hacamat [hicri] ayın başında yapılmaz, zira hıltlar henüz harekete geçmemiştir. Sonunda da yapılmaz, zira hıltlar azalmış olur. Hacamat [hicri] ayın ortasında yapılır, çünkü bu vakitte aydaki ışığın artmasıyla bağlantılı olarak hıltlar da artar ve harekete geçer. Bu vakitte başlardaki beyin ve nehirlerde de sular artar. Hacamat yapmak için en uygun ve faydalı vakit gündüz saat 2 ve 3’tür.
Hamamdan sonra hacamat yaptırmaktan sakınılmalıdır fakat kanı koyu olanlar bu kuraldan istisnadır. Bu kişi de önce banyo yapmalı sonra bir saat istirahat etmeli ve ardından hacamat yaptırmalıdır.
Enseden Yapılan Hacamat: Göz kapaklarındaki ağırlığa iyi gelir, göz kapağını hafifletir, ağız kokusuna, göz uyuzuna ve
gözlerdeki kireçlenmeye faydalıdır. Bu hacamat “ekhal” damarından yapılan fasd (kan alımı) yerine geçer.
İki Kürek Arası Yapılan Hacamat: Boğaz ve omuz ağrılarına faydalıdır. Buradan yapılan hacamat “basilik” damarından yapılan fasdın yerini tutar.
Boynun İki Yanma Yapılan Hacamat: Boynun iki yanından birine yapılan hacamat kafa titremesine iyi gelir. Yüz, dişler,
gözler, kulaklar, boyun ve burun gibi baştaki organlara fayda verir. Buradan yapılan hacamat “kifal” damarından alınan kanın (fasdın) yerine geçer. Fakat enseden yapılan hacamat unutkanlık yapar. Çünkü beynin son kısmı hafıza bölgesidir ve ense o bölgeye yakın olduğu için enseden yapılan hacamat onu zayıflatır. İki kürek arasına yapılan hacamat ise mide ağzını zayıflatır. Boynun iki yanından birine yapılan hacamat bazen baş titremesine sebep olabilir. Bu
yüzden enseden hacamat yapan biraz aşağıdan yapmalı ki hem ense hacamatı faydası gerçekleşsin hem de unutkanlığa sebep olmasın. İki kürek arasından hacamat yapanlar ise biraz daha yukarıdan yaparlarsa mide ağzından uzaklaşmış olurlar ve o bölgeye zararı olmaz.
İki Kürek Arası ve Uyluklara yapılan hacamat göğse arız olan demevi hastalıklara ve kan hıkından olan astıma faydalı olur fakat bunlar mideyi zayıflatır ve hafakana sebep olur.
Bacak üzerine yapılan hacamatın faydası damarlardan kan almaya yakın olur. Kanı temizler ve âdet söktürür. Kadınlardan beyaz ve gevşek etli olup kanı ince olanlar için bacaktan yapılan hacamat safen damarından (Safen damarları (vena saphena manga- büyük gizli toplardamar)) alınan kandan daha uygundur.
Başın arkası ve tepe bölgesine yapılan hacamat [İnion ve bregma] bazılarının iddiasına göre akıl karışıklığına ve baş
dönmesine iyi gelir. Ve dediklerine göre yaşlanmayı yavaşlatır. Fakat bu görüş tartışmalıdır. Çünkü bu etkiyi bütün bedenlerde değil bazılarında gösterir. Fakat çoğu insanda yaşlılığı hızlandırır. Fakat bu hacamat göz hastalıklarına faydalı olur. Göz hastalıkları bu hacamatın en faydalı olduğu şeylerdendir. Göz uyuzuna ve sivilcelerine faydalı olur. Fakat bu zihne zarar verir, belahet, unutkanlık ve kötü fikirler oluşturur. Kronik hastalıklara sebep olur. Gözüne su inen kimselere zarar verir. Ancak onun yapılması gerekli olan vakit ve duruma uygun düşerse belki o zaman zarar vermez.
Çene altından yapılan hacamat dişlere ve boğaza faydalıdır, başı da temizler.
Lomber bölge üzerine yapılan hacamat uyluklarda olan çıbanlara, sivilcelere ve uyuza faydalı olur. Yine gut hastalığına,
basurlara, fil hastalığına, mesane ve rahim yellerine ve sırt kaşıntısına faydalı olur. (Allame Kutbuddin Şirazi der ki aynı zamanda idrarda kan gelmesine, böbreklerdeki hararete ve idrar yolları yanmasına da faydalı olur.) Bu bölgeye yapılan hacamat ateşle olursa – çizilsin veya çizilmesin- onun da ateşsiz yapılan gibi faydası olur. Fakat çizilerek yapılan hacamat, yeller dışındaki hastalıklarda daha etkilidir, çizilmeden yapılan ise bu bölgede ve diğer bölgelerde soğuk yellerin çözülmesinde ve tamamen yok edilmesinde daha güçlü etki gösterir. Uylukların ön taraflarından yapılan hacamat testis şişliklerine (orşit) uylukların ve bacakların ufunetli çıbanlarına faydalıdır. Uylukların arka taraflarından yapılan hacamat ise kabalardaki (gluteal bölge) şişliklere ve çıbanlara faydalı olur. (Tokadı bunlara ilave olarak basurlara ve makat yarıklarına da faydalı olur) Diz altı bölgesine yapılan hacamat keskin hıltlardan olan dizdeki zonklamalara ve bacaklarla ayakta olan eski yaralar ve kötü çıbanlara faydalı olur. İki topuk üzerine yapılan hacamat âdet tutulmasına (âdet görememe), siyatik ve gut hastalığına faydalıdır.
Çizmeden Yapılan Hacamat veya Kupa Tedavisi
Kan çıkarmadan sadece kupa vurularak yapılan uygulama farklı gayeler için yapılır:
1- Bu bazen maddeyi hareket ettiği yönden çekmek için kullanılır. Adet kanının akıntısını kesmek için memelere hacamat
aleti koymak gibi.
2- Bazen bedenin içinde şişlikler olur ve dışarıdan konulan ilaç ona ulaşamaz. Bu durumda hacamat aleti konularak bu şişlik bedenin yüzeyine çıkarılır ki üzerine konulan ilacın gücü ona ulaşabilsin.
3- Bazen şişlik bulunduğu yerden daha önemsiz bir organa çekilmek için kupa tedavisi uygulanır.
4- Bazen organın ısıtılması ve kanın oraya çekilip yellerinin dağıtılması için kupa konur.
5- Bazen kendi yerinden inen organı doğal yerine çekmek için kupa vurulur. Hidrosel hastalığında olduğu gibi.
6- Bazen ağrıyı teskin etmek için kupa vurulur. Kolik ağrısı, karındaki gazlar ve özellikle genç kızlarda hayızın harekete geçtiği zamanda oluşan rahim ağrıları için göbeğe [veya göbek altına] kupa vurulması gibi.
7- Bazen siyatik hastalığı ve verik (Bedende uyluğun üst tarafına denir ki uca ve kemiğine uca kemiği denir, iki taraflı
olur, ikisine [verikân] denir, lahm ve şahmıyla Türkçe’de kıynak tabir olunur ki Arapça’da Çi [elyet] denir.) ekleminin çıkmasından korkulduğunda verik üzerine kupa konur. İki verik arasına konan kupanın iki verike, uyluklara, basura, siyatiği olanlara ve hidroseli olanlara faydası olur. Makat üzerine kupa koymak bütün bedenden özellikle de kafadan maddeleri çeker. Bağırsaklara faydalı olur ve hayızın bozukluğuna şifa olur ve beden hafifler.
Çizilerek yapılan hacamatta ise üç fayda vardır:
1- Hacamat yapılan organın kendisinin temizlenmesi ve organdaki zararlı maddelerin atılması.
2- Hıklardan atılanlara tâbi olarak başka bir istifrağ olmadan ruhun cevherinin bedende kalması.
3- Çizilerek yapılan hacamatta ana organlar boşaltmaya maruz kalmaz. Maddeleri derinden çekmek için organ biraz derinden çizilmelidir. Bazen kupanın yapıştığı yerler şişer ve kupayı çekmek zor olur. Bu durumda kupa hızlıca çekilmeyip önce bir kumaş veya sünger sıcağa yakın ılık suya batınlır ve kupanın etrafına konur sonra kupa çekilir. Bu şişme durumu genellikle hayız akıntısını ve burun kanamasını engellemek için memelerin kenarına yapılan hacamatlarda olur. Bu yüzden zarar görmemesi için kupa memenin kendisinin üstüne konulmamalıdır. Eğer hacamat yapılacak yer yağlanmışsa hacamat kupası beklemeden hemen konulmalıdır. Hacamat yaptıran ancak hacamattan bir saat sonra bir şeyler yemelidir. Çocuklar iki yaşından sonra hacamat olabilir. 60 yaşını geçenlere ise kesinlikle hacamat yapılmaz. Vücudun üst taraflarına yapılan hacamatla alt taraflara maddenin inmesinden güvende olunur. Safravî tabiatta olanlar hacamat yaptırdıktan sonra nar yemeli, nar suyu ve şekerle hindiba suyu içmeli ve sirkeyle marul yemelidir.
KAYNAK: İbn Sina, Şifalı Bitkiler ve Baharatlar, Muhammet Uysal, s.170-174
